Ho akontesmentu ne’e, halo inan sira tenki sai
faluk, oan sira, ema bolu aman lalek, tanba fo isin ba milisi nia tudik kroat,
kilat musan meik tiru borus sira nia isin.
Rosalino Monis “Riba Rai”, Konta kronolozia
konaba akontesementu wainhira milisia no tentara Indonesia tiru no oho povu
na’in sanulu resin iha Rai Hun.
“Iha momentu ne’eba
ami hotu iha ai laran, populsaun hotu iha ai laran, maibe iha Domingu loron 12,
kolega ida naran Antonio nia mak hare uluk Milisi sira ho TNI sira husi Fohorem
sa’e mai, iha iha rai hun ne’eba, oras ne’e bolu dehan karentina, uluk ne’e
bolu dehan Bitaraten, entaun sira konsentra hotu iha ne’eba hodi hein malu,
Milisi Laksaur sira ho tentara TNI sira. Entaun kolega ida naran Antoni mak
bolu ami joven sira iha ailaran, nia dehan joven mane sira iha ai laran hotu
hotu sai mai tanba ema Milisi Laksaur ho tentara sira sa’e mai ona iha ita nia
Laktos. Sira ba ona iha Bitaraten, entaun ami mos komesa bolu malu atu nune’e
ami mos ba hotu iha Ratebitin (Santa Krus), ami hotu hodi matan hare katak
tentara Indonesia ho Laksaur sira sa’e mai duni iha momentu ne’eba ami hare ho
matan katak ema ne’e barak tebe tebes iha tentara iha mos laksaur sira kuaze hare
hanesan.” Riba Rai Konta.
“Molok akontese tiru iha momentu ne’eba sira
fahe halo grupu tolu, grupu ida ho TNI sira kona rai ida iha ne’eba naran fatu kik, sira kona
iha leten, ida fali hosi klaran ida fali tuir estrada to’o mai monumentu ohin
ita kari aifunan ba. Sira nafatin halo grupu tolu ida ohin Estrada ita tun ba
ne’e iha tentara Indonesia mak uluk, Laksaur sira iha kotuk, monumentu ne’e iha
kilat tolu ho milisi laksaur sira iha ne’eba hakilar dehan “lori povu mai, ami
atu lori ba Indonesia Atambua, joven sira bele ba ailaran”, kilat mos barak, iha
monumentu ne’eba iha fatuk barak (laran) iha debu ida iha ne’eba malae sira most
oba iha fatuk let hodi sei kilat nunun mos mai iha leten” Tenik
nia.
Rosalino Monis Kodigu Riba Rai Nudar sasin moris
iha akontemenetu 12 de setembru 1999 iha Laktos mos hasara hikas katak, Juven
no povu funu na’in sira hatudu Brani ho liman mamuk, asalta malu ho Tentara
Indonesia ne’ebé liman iha kilat no milisia uja tudik “samurai” no Kilat
rakitan.
“Entaun ita nia Avo
ida naran Alberto, nia ema “75” nian, nia dehan “funu 1975 moso ema estraga ita
estraga ita nia sasan ohin mos ema nafatin atu estraga ita nia sasan, atu
estraga ita nia uma sira no riku soin sira entaun di’ak liu mak lalika rekua ita
ba hasoru”, tanba ida ne’e mak nia ba
uluk joven sira seluk tuir ba entaun sira
ba aperta tia, ema besik ona malae sira mos tauk, tentara Indonesia sira mos
foti kilat tiru daudaun, tanba ida ne’e mak ema sanulu resin mate iha fatin ne’eba,
iha mometu ne’eba sira mate iha tuku 10, oras Indonesia,” Riba Rai Hakotu.
Nune’e, valorizasaun ba Martir sira ne’ebé mate
iha trajedia 12 de Setembru 1999 mak Povu Laktos kada tinan kari ain funan no
sunu lilin iha momumentu hodi komemora luta na’in sira mate tanba luta devende
ukun rasik an.
Jornlista :
Paul Mandeu
Editor :
Chamot Nahac
